Multatuli

Multatuli
mei 1874 , door L.Wagner

vrijdag 3 december 2010

MINOTAURUS UIT LABYRINT!



Multatuli en vrouwen is een veelzijdig onderwerp. In ieder geval sprak zijn werk hen zeer aan. Een maand na publicatie van Max Havelaar (1860) kwam de auteur over vanuit Brussel en wist niet wat hij meemaakte. Zijn boek was het gesprek van de dag. Op straat kreeg hij kushandjes en er werd geïnformeerd naar Tine. Juist zij figureert in de roman als een relatief onconventionele vrouw. Zo laat ze in Indië de kleine Max niet door een Baboe dragen, maar doet dat zelf. Zeker in de koloniën was dat voor een dame not done. Wanneer Droogstoppel haar als mevr. Sjaalman opzoekt, weet hij niet wat hem overkomt:

Ik klopte, en de deur werd geopend door een vrouw of dame, - ik weet zelf niet recht wat ik er van maken moest. Ze zag zeer bleek. Haar trekken droegen sporen van vermoeidheid, en deden me denken aan myn vrouw als de was beredderd is. Ze was gekleed in een wit lang hemd of jak zonder schoot, dat haar tot de knieën hing, en aan de voorzyde met een zwart speldje was vastgemaakt. In plaats van eene behoorlyke japon of rok, droeg ze daaronder een stuk donker gebloemd lynwaad, dat enige malen om het lyf gewikkeld scheen, en hare heupen en knieën vry nauw omsloot. Er was geen spoor van plooien, wydte of omvang, zoals dit by een vrouw toch behoort.  Ik was bly dat ik Frits [= Droogstoppel's zoon] niet gezonden had, want haar kleding kwam my zeer onkiesch voor, en het vreemde daarvan werd nog verhoogd door de losheid waarmee ze zich bewoog, als vond ze zich heel goed zoo. Ze scheen volstrekt niet te weten dat ze er niet uitzag als andere vrouwen. Ook kwam het me voor, dat ze volstrekt niet verlegen was over myn komst. Ze verborg niets onder de tafel, verschoof de stoelen niet… in één woord, ze deed niets van wat toch het gebruik is, als er een vreemdeling komt van een deftig voorkomen.
De positieve ontvangst van zijn debuut onder vrouwen, zou Multatuli weleens gestimuleerd kunnen hebben om het emancipatiethema aan te zetten. Dat deed hij in Minnebrieven (1861) en de eerste bundel Ideën (1862). Fel haalt hij daarin uit naar de drukkende conventies, de zeden. Die maakten meisjes en vrouwen tot 'de paria's van deze samenleving'. Aan die minotaurus werden ze stelselmatig geofferd.

Zaterdag 30 okt. is hieraan een congres gewijd op het Int.Inst.vr.Soc.Gesch., omlijst door een fraaie tentoonstelling vanwege het Persmuseum over 150 jaar publiciteit rond Multatuli. Er werd ook een innovatieve studiebundel gepresenteerd: De Minotaurus onzer zeden. Multatuli als heraut van het feminisme. Hierin niet alleen een exposé van Multatuli's emancipatie-opvattingen, maar ook een zestal sprankelende studies over de receptie van die opvattingen bij mensen als Aletta Jacobs of Mina Drucker.

Het eerste ex. werd in ontvangst genomen door de Egyptisch-Nederlandse Nahed Selim. Deze moedige publiciste stelde in haar dankwoord dat de ideën van Multatuli weleens van pas konden komen bij de bevrijding van de meisjes en vrouwen in of uit Islamitische regio's.

Het boek wordt uitgegeven door Aksant/AUP en is via elke goede boekhandel te bestellen. Wie dit jaar nog lid wordt van het Multatuli-Genootschap, kan het als kado kiezen. De andere mogelijkheid is het op 8 dec. te presenteren boek over Multatuli's invloed op het vrijdenken en humanisme. Zie vooral de speciale jubileumsite van het genootschap:


 Voor meer informatie en een sfeerimpressie met foto's van het emancipatiecongres:

te verkrijgen via de betere boekhandel of te bestellen bij oa.
http://www.aup.nl/Pages/Product.aspx?category=&cat=&productid=9789052603766



http://hoeiboei.blogspot.com/2010/12/de-minotaurus-onzer-zeden-een.html

Geen opmerkingen:

Een reactie posten